Zespół Aspergera (ZA) jest zaburzeniem neurorozwojowym, co oznacza, że w wybranych obszarach układ nerwowy osoby z ZA (już od bardzo wczesnych etapów rozwoju) działa inaczej niż u większości osób. W związku z tym dziecko może:
– inaczej odbierać otoczenie (osoby z ZA przejawiają często nietypowe reakcje na bodźce zmysłowe np. nadwrażliwość na dźwięki, deficyty uwagi);
– inaczej przetwarzać informacje (np. mieć przekonanie, że wyłącznie ich punkt widzenia jest właściwy, przejawiać trudności z przyjmowaniem innej perspektywy
– inaczej reagować niż rówieśnicy (np. często reagują nieadekwatnie do sytuacji, działają impulsywnie, przejawiają trudności w regulacji emocji)
Problemy z jakimi borykają się osoby z zespołem Aspergera najczęściej dotyczą interakcji społecznych, komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz sztywności myślenia i zachowania. Zespół Aspergera wpływa na indywidualną zdolność rozumienia i interpretowania zachowań niewerbalnych, motywacji oraz oczekiwań innych osób. Osoby te często mogą komunikować się z otoczeniem w niekonwencjonalny sposób np. mówiąc bez przerwy, niezależnie od zainteresowania rozmówcy, co tym samym utrudnia nawiązywania i utrzymywania relacji społecznych z ludźmi.
Diagnozę zespołu Aspergera stawia zespół specjalistów: psychiatra, psycholog oraz pedagog specjalny.
Możemy podejrzewać u dziecka zespół Aspergera jeśli:
– ma trudność z dostosowaniem się do zasad obowiązujących w grupie
– unika kontaktu z innymi dziećmi, bawi się samo;
– nie potrafi dostosować swojego zachowania do sytuacji
– wyraża się w osobliwy sposób np. używa terminów naukowych lub wyszukanych zwrotów
– ma zbyt silne reakcje emocjonalne, często wybucha złością w różnych sytuacjach,
– nie lubi zmian, lubi rutynę jeśli chodzi o codzienne aktywności
– ma trudności z koordynacją ruchową
– wykazuje nietypowe reakcje na bodźce zmysłowe np. nadwrażliwość na dźwięki.
Jeśli obserwujesz u swojego dziecka takie zachowania, może to oznaczać, że ma ono zespół Aspergera. Potrzebna będzie wtedy dokładna diagnoza.
Szacuje się, że u ok. 70-80% osób z zespołem Aspergera na przestrzeni ich całego życia można zaobserwować symptomy innych zaburzeń psychicznych (jednego lub większej ilości).
| Zaburzenie współwystępujące | Występowanie na przestrzeni życia* |
| Zaburzenia zachowania (ogółem)
opozycyjno-buntownicze |
50%
16% |
| Zaburzenia aktywności i uwagi (ADHD) | 44% |
| Zaburzenia lękowe
specyficzne fobie (np. zwierzęta, ciemność) zaburzenie obsesyjno-kompulsjne |
56%
34% 28% |
| Zaburzenia afektywne (duża depresja) | 14% |
| Tiki | 38% |
| Moczenie mimowolne | 16% |
| Bezsenność | w trakcie badania: 36% |
Leczenie dzieci z zespołem Aspergera skupia się między innymi na treningu komunikacji i umiejętności społecznych pomocna w tym jest Terapia poznawczo behawioralna, która pomaga osobom z zespołem Aspergera w przyswojeniu różnych technik, które mają na celu ograniczenie problemów z zachowaniem np. wybuchów złości, zachowań obsesyjnych. Terapia zakłada rozwijanie umiejętności rozpoznawania uczuć i radzenia sobie z napięciem. Koncentruje się zwykle na nauczeniu dziecka identyfikowania problematycznych sytuacji, takich jak obecność w nieznanym miejscu lub wydarzenie towarzyskie.
Autor: Katarzyna Dziduch