Skąd wiadomo, że CBT jest skuteczne? Cz. 2

Kilka dni temu odniosłam się do koncepcji psychoterapii opartej na dowodach naukowych (evidence-based therapy) i mierzyłam się z mitem psychoterapii dedykowanej dla „prostych” problemów. Przyjrzyjmy się dziś dalej temu skąd wiadomo, że CBT działa.

Tak więc po trzecie: CBT szuka przyczyn trudności

Bardzo duże znaczenie w pracy poznawczo-behawioralnej odgrywa zrozumienie źródeł problemów oraz mechanizmów je utrzymujących. Dlatego tak wiele czasu terapeuci poświęcają na konceptualizację problemów pacjenta (jest to dla nich ta samo – jeśli nie bardziej – istotne jak diagnoza).  Wiele badań jest poświęconych genezie wczesnych dezadaptacyjnych schematów, wpływowi socjalizacji na styl atrybucji, skutkom traumy, zmniejszaniu podatności na depresję itd. Badacze poświęcają wiele uwagi mechanizmom tworzenia się i utrzymywania schematów poznawczych. Również wpływ środowiska na jednostkę jest brany pod lupę przez niektórych (np. M. Linehan).

Po czwarte: W wielu krajach CBT jest psychoterapią pierwszego wyboru

Oznacza to po prostu, że jest to sposób pracy z różnymi problemami, który jest w pierwszej kolejności zalecany przez odpowiedniki polskiego funduszu zdrowia. Dzieje się tak dlatego, że na korzyść metod poznawczo-behawioralnych przemawia przeważająca ilość badań naukowych.  Jeśli spojrzymy np. na stronę angielskiego NHS (National Health Service) to są tak wyraźnie podane wytyczne dotyczące sposobów pracy z różnymi trudościami. CBT jest wymieniany tam jako pierwsze narzędzie. (https://www.nice.org.uk/guidance/CG90 ). Podobnie jest w Holandii, Szwecji, Australii i innych krajach.

 

 

Jest dla mnie ważne, by Państwo nie tyle wierzyli w skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej, co wiedzieli, że tak jest. Mam nadzieję, że takie wnioski już płyną z Państwa indywidualnych doświadczeń z tą formą terapii 🙂 Ale co pewien czas będziemy też prezentować kolejne wątki dotyczące podstaw naukowych CBT. Dzięki temu swoją opinię na temat skuteczości CBT, będzie łatwiej przedstawić w kategorii faktów. 🙂

 

Przetłumaczył: Elżbieta Wojnar-Mróz

Źródło: https://www.psychologytoday.com/us/blog/anxiety-files/201111/cognitive-behavioral-therapy-proven-effectiveness

Skąd wiadomo, że CBT jest skuteczne? Cz. 1

Gdy pojawia się pomysł pójścia do terapeuty, stajecie Państwo przed trudnym wyborem. Jest tak wielu specjalistów, psychoterapeutów, a w dodatku każdy z nich uważa, że jego/jej sposób pracy jest najbardziej skuteczny.

Dla nas wybór metod pracy jest prosty: po prostu poznawczo-behawioralne. Ale skąd wiemy, że akurat CBT działa?

Po pierwsze: empiryczne podstawy CBT

Badania dotyczące skuteczności leczenia można podsumować w tzw.„metaanalizach”, w których można zbadać liczne badania, połączyć je i ekstrapolować rozmiary efektów. W każdej analizie stwierdzono, że CBT jest skuteczny w szerokim zakresie zaburzeń. To nie tylko przekonania badaczy, że dana technika jest skuteczna-dane zbierane w kontrolowanych warunkach (możliwych do powtórzenia)  są wielokrotnie analizowane. Wyniki tych badań potwierdzają skuteczność oddziaływań poznawczo-behawioralnych.

Zainteresowanych odsyłam do kilku artykułów:

Butler, A.C., Chapman, J.E., Forman, E.M., & Beck, A.T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical Psychology Review, 26(1), 17-31.

Chambless, D.L., & Ollendick, T. H. (2001). Empirically Supported Psychological Interventions: Controversies and Evidence. Annu. Rev. Psychol, 52, 685-716

Tolin, D.F., Is cognitive-behavioral therapy more effective than other therapies? meta-analytic review, Clinical Psychology Review (2010),

Santoft F., Erland A, Ost L-G (2019), Cognitive behaviour therapy for depression in primary care: systematic review and meta-analysis. Cambridge University Press  Volume 49, Issue 8, 1266-1274

Po drugie: CBT jest skuteczne w pracy z problemami o różnym poziomie skomplikowania

Badania pokazują skuteczność technik poznawczo-behawioralnych w pracy z: depresją, zespołem stresu pourazowego (PTSD), lękiem społecznym, zespołem lęku napadowego, lękiem uogólnionym, specyficzną fobią, OCD, dystymią, uzależnieniem, ADHD, zaburzeniami odżywiania, trudnościami w relacjach.

Często można usłyszeć zarzut wobec CBT, że jest odpowiedzią tylko dla „prostych” problemów. Pozwolę sobie zgodzić się ze słowami R. Leahy’ego, że takie określenie jest oznaką braku szacunku dla wszystkich, którzy cierpią z ich powodu.

Popatrzmy na konsekwencje społeczne np. depresji:

„Depresja jest główną przyczyną niepełnosprawności medycznej osób w wieku od 14 do 44 lat (Stewart, Ricci, Chee, Hahn i Morganstein, 2003). Osoby z depresją tracą 5,6 godziny produktywnej pracy każdego tygodnia, gdy są w depresji (Stewart, 2003). Osiemdziesiąt procent osób z depresją ma trudności w codziennym funkcjonowaniu (Pratt i Brody, 2008) Pięćdziesiąt procent utraty wydajności pracy wynika z nieobecności w pracy i krótkotrwałej niepełnosprawności (RC Kessler, i in., 1999).

Osoby z objawami depresji są 2.17 razy bardziej narażone na choroby (Adler, i in., 2006; Greener & Guest, 2007). A kiedy są w pracy, spada ich wydajność – mniejsza zdolność koncentracji, niższa wydajność i mniejsza zdolność do organizowania pracy. W rzeczywistości absencja i wydajność pracy są bezpośrednio związane z tym, jak ciężka jest depresja – im poważniejsza depresja, tym gorszy wynik. W jednym badaniu koszty absencji były bezpośrednio związane z faktycznym przyjmowaniem leków przeciwdepresyjnych (Birnbaum i in., 2010; Dewa, Hoch, Lin, Paterson i Goering, 2003). Ci, którzy brali przepisane leki, mieli o 20 procent mniej koszt absencji. Osoby w depresji są siedmiokrotnie bardziej narażone na bezrobocie (Lerner i in., 2004) ”.

Co więcej, stwierdzono, że CBT zapewnia znaczące korzyści w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej i schizofrenii. Obserwuje się poprawę funkcjonowania, właściwe stosowanie farmakoterapii (zgodnie z zaleceniami lekarskimi) oraz mniej dni hospitalizacji.

Dialektyczna terapia behawioralna (DBT ; forma terapii CBT), opracowana przez Marsha Linehan, uzyskała większe podtawy empiryczne niż jakiekolwiek inne leczenie pomagające osobom z zaburzeniem osobowości typu borderline . Ponownie obserwuje się mniejszą liczbę spędzonych w szpitalu, niższymi wskaźnikami samobójstw i mniej zachowań parasuidydalnych albo autoagresywnych. .

Chyba wszyscy się zgodzimy, że to nie są „proste problemy”. A fakt, że mamy do dyspozycji narzędzia, których skuteczność jest empirycznie badana, stanowi znaczący postęp w psychoterapii.

 

Przetłumaczył: Elżbieta Wojnar-Mróz

Źródło: https://www.psychologytoday.com/us/blog/anxiety-files/201111/cognitive-behavioral-therapy-proven-effectiveness

Biologiczne i psychologiczne podstawy depresji

Ważne jest, aby zrozumieć, że depresja nie jest spowodowana jedną rzeczą, ale prawdopodobnie kombinacją czynników oddziałujących ze sobą. Czynniki te można podzielić na dwie szerokie kategorie – biologia i psychologia. Wiele czynników biologicznych i psychicznych oddziałuje na depresję, chociaż dokładnie te, które oddziałują, mogą różnić się w zależności od osoby.

Czynniki biologiczne, które mogą mieć pewien wpływ na depresję, obejmują: geny, hormony i substancje chemiczne mózgu.

1.Czynniki genetyczne

Depresja często występuje w rodzinach, co sugeruje, że osoby mogą odziedziczyć geny, które czynią je podatnymi na rozwój depresji. Można jednak odziedziczyć zwiększoną podatność na chorobę, ale niekoniecznie samą chorobę. Chociaż wiele osób może odziedziczyć podatność na zagrożenia, bardzo wielu z nich może nigdy nie chorować na depresję.

  1. Hormony

    Badania wykazały, że w depresji występują pewne zmiany hormonalne. Mózg przechodzi pewne zmiany przed epizodem depresyjnym i podczas niego, a niektóre części mózgu są dotknięte chorobą. Może to spowodować nadprodukcję lub niedostateczną produkcję niektórych hormonów, co może tłumaczyć niektóre objawy depresji. Leczenie farmakologiczne może być skuteczne w leczeniu tych stanów.

  2. Chemia mózgu (neuroprzekaźniki)

    Komórki nerwowe w mózgu komunikują się ze sobą za pomocą określonych substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami. Uważa się, że podczas depresji aktywność jednego lub więcej neuroprzekaźników jest zmniejszona systemy, a to zaburza pewne obszary mózgu, które regulują funkcje, takie jak sen, apetyt, popęd seksualny i być może nastrój. Obniżony poziom neuroprzekaźników powoduje zmniejszoną komunikację między komórkami nerwowymi i odpowiada za typowe objawy depresji. Wiele leków przeciwdepresyjnych zwiększa neuroprzekaźniki w mózgu.

Czynniki psychologiczne

  1. Myślenie

Wiele wzorców myślenia wiąże się z depresją. Te wzorce myślenia obejmują:

-Przywiązywanie za dużej wagi do negatywów

-przyjmowanie odpowiedzialności za złe wydarzenia, ale nie za dobre wydarzenia

-nieelastyczne zasady dotyczące tego, jak należy się zachowywać

-przekonanie, że wiem, co myślą inni i że źle myślą o tobie

2. Utrata

Czasami ludzie doświadczają wydarzeń, w których dochodzi do straty, a to może prowadzić do depresji. To doświadczenie utraty może obejmować utratę bliskiej osoby w wyniku żałoby lub rozstania, utratę pracy, przyjaźń, awans, utratę twarzy, utratę wsparcia itp.

3. Poczucie porażki

Niektóre osoby mogą mieć warunkować swoje poczucie szczęścia od uzyskania konkretnych osiągnięć, takich jak uzyskiwanie samych 5 na egzaminach, zdobycia określonej pracy, osiągnięcia określonego zysku z przedsięwzięcia biznesowego lub znalezienia partnera życiowego. Jeśli z jakiegoś powodu nie są w stanie osiągnąć tych celów, mogą uważać, że ponieśli porażkę. A to może czasami doprowadzić do depresji lub ją nasilić jej objawy.

4. Stres

Nagromadzenie stresujących wydarzeń życiowych może również prowadzić do depresji. Stresujące zdarzenia obejmują sytuacje takie jak bezrobocie, problemy finansowe, poważne trudności z małżonkami, rodzicami lub dziećmi, choroby fizyczne i poważne zmiany w okolicznościach życiowych.

Podsumowując

Chociaż nie możemy wiele zrobić z genami, istnieje wiele rzeczy, które możemy zrobić, aby przezwyciężyć depresję lub zapobiec jej depresji. Dlatego niezwykle istotne jest, by nauczyć się innego sposobu radzenia sobie z wydarzeniami życiowymi. W nauce innego sposobu interpretacji bardzo pomocna jest psychoterapia.

Źródło: https://www.cci.health.wa.gov.au/

Przetłumaczył: Elżbieta Wojnar-Mróz

Objawy depresji

Objawy depresji mogą być złożone i różnić się w zależności od osoby. Generalnie osoba z depresją odczuwa smutek, beznadziejność i traci zainteresowanie rzeczami, które dotychczas przynosiły jej radość.

Symptomy utrzymują się tygodniami lub miesiącami i są na tyle uciążliwe, by zakłócać życie zawodowe, rodzinne i towarzyskie.

Depresja ma wiele objawów i prawdopodobnie nie będziesz mieć wszystkich spośród wymienionych poniżej.

Objawy psychologiczne

Są to między innymi:

  • długotrwały zły nastrój lub smutek

  • poczucie braku nadziei i bezradności

  • niskie poczucie własnej wartości

  • bycie płaczliwym/ą

  • dręczące poczucie winy

  • drażliwość; nietolerancja wobec innych osób

  • brak motywacji, utrata zainteresowań

  • trudności w podejmowaniu decyzji

  • brak radości życia

  • martwienie się; poczucie lęku

  • myśli samobójcze lub myśli o samookaleczaniu

Obawy fizyczne

Do objawów fizycznych należą:

  • wolniejsze niż zazwyczaj mówienie lub poruszanie się

  • zmiany apetytu lub masy ciała (zazwyczaj spadek, ale może wystąpić także wzrost)

  • zaparcia

  • niewyjaśnione bóle i pobolewania

  • brak energii

  • zmniejszony popęd seksualny (spadek libido)

  • zmiany w cyklu miesiączkowym

  • zaburzenia snu – np. trudności z zasypianiem w nocy lub wstawanie bardzo wcześnie rano

Objawy społeczne

To między innymi:

  • złe wyniki w pracy

  • unikanie kontaktu z przyjaciółmi, branie udziału w mniejszej liczbie spotkań towarzyskich

  • zaniedbywanie swoich pasji i zainteresowań

  • problemy w życiu rodzinnym

Depresja może rozwijać się stopniowo, więc zauważenie, że coś jest nie tak może być trudne. Wiele osób próbuje uporać się z objawami nie zdając sobie sprawy, że chorują. Czasami to przyjaciel lub członek rodziny spostrzega, że coś jest nie w porządku.

Wyróżnia się depresję łagodną – która ma pewien wpływ na życie codzienne; depresję umiarkowaną  (ma znaczący wpływ na życie codzienne ) oraz depresję ciężką (która czyni niemal niemożliwym funkcjonowanie w codziennym życiu. Niektóre osoby w ciężkiej depresji mogą mieć objawy psychotyczne)

Rozpacz i depresja

Rozróżnienie rozpaczy i depresji może być problemem. Wiele ich cech pokrywa się, jednak istnieją między nimi pewne istotne różnice.

Rozpacz jest całkowicie naturalną odpowiedzią na stratę, podczas gdy depresja jest chorobą.

Osoby rozpaczające doświadczają fal smutku i poczucia straty, ale wciąż są w stanie cieszyć się pewnymi rzeczami i patrzeć w przyszłość.

Z kolei osoby cierpiące na depresję czują smutek przez cały czas. Nic ich nie cieszy i sprawia im trudność pozytywne myślenie o przyszłości.

Inne typy depresji

Istnieją różne typy depresji, a także kilka chorób, gdzie depresja może być jednym z objawów. Są to m.in.:

  • Depresja poporodowa – u niektórych kobiet depresja występuje po urodzeniu dziecka. Depresję poporodową leczy się podobnie jak inne typy depresji, poprzez psychoterapię i kurację antydepresantami.

  • Choroba dwubiegunowa – znana również jako ‘depresja maniakalna”. W chorobie dwubiegunowej występują zarówno okres depresji, jak i nadmiernie podwyższonego nastroju (manii). Symptomy tego typu depresji przypominają depresję kliniczną, jednak fazy maniakalne mogą obejmować potencjalnie ryzykowne zachowania, np. hazard, szał wydawania pieniędzy lub seks bez zabezpieczenia.

  • Sezonowa choroba afektywna (ang. seasonal affective disorder; SAD) – nazywana też „zimową depresją”. SAD jest typem depresji powiązanym z porami roku, zazwyczaj występuje w zimie.

Przetłumaczył: Izabela Jaworek

Źródło: https://www.nhs.uk/conditions/clinical-depression/symptoms/

Ta strona używa ciasteczek (cookies) dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close