Według ostatniego sprawozdania Międzynarodowej Organizacji OCD (z ang. International Obsessive-Compulsive Foundation – IOCDF) „jest dowód na to, że OCD rozwijające się w dzieciństwie może różnić się od tego, które zaczyna się w dorosłym życiu. Osoby, u których OCD pojawiło się w dzieciństwie dużo częściej mają krewnych, którzy cierpią na to zaburzenie niż osoby, u których OCD wystąpiło po raz pierwszy w dorosłym życiu”. W rzeczywistości jedno z najnowszych badań wskazuje na to, że w porównaniu do ogółu społeczeństwa, jest duże prawdopodobieństwo, że dzieci z OCD mają bliskiego krewnego cierpiącego na to samo. Te wyniki sugerują, że o ile nie do końca znana jest przyczyna OCD, to genetyka odgrywa dużą rolę w rozwoju towarzyszących mu objawów oraz, że jest ono dziedziczne. W najnowszym badaniu odkryto sześć konkretnych genów, które zdają się mieć wpływ na rozwój OCD. Niestety badacze jeszcze nie poznali dokładnego mechanizmu, który łączy te geny z pojawieniem jego objawów.
Jednakże trzeba zaznaczyć, że OCD również uczy pewnych zachowań. Dzieci i nastolatki z OCD, tak jak dorośli, mają wewnętrzny przymus i/lub unikaja, po to, by zredukować niepokój spowodowany niechcianymi obsesjami. O ile na początku może to zmniejszyć niepokój i liczbę obsesji, to tak naprawdę w dłuższym okresie je wzmacnia i pogarsza. To prowadzi do zwiększenia natręctw, co prowadzi do jeszcze większej liczby obsesji i jeszcze większego niepokoju. Podczas tego cyklicznego procesu, dziecko rozwija w sobie „wyuczoną reakcję”, czyli automatycznie staje się nerwowe w momencie, kiedy napotyka określone myśli, przedmioty lub sytuacje. O ile te określone myśli i zachowania związane z OCD mogą się różnić w zależności od osoby, o tyle proces zwany Cyklem Obsesyjno-Kompulsyjnym działa identycznie. Dla dzieci i nastolatków z OCD może to stać się prawie stałym cyklem obsesyjnych myśli i kompulsywnych zachowań, które znacznie ingerują w codzienne funkcjonowanie w domu i szkole.
Leczenie dzieci i nastolatków z OCD
Na szczęście u większości dzieci i nastolatków stosuje się te same podstawowe metody leczenia, jak u dorosłych z OCD. Badacze udowodnili, że najefektywniejszą metodą leczenia OCD u dzieci, nastolatków i dorosłych jest specjalny typ terapii poznawczo-behawioralnej znanej jako „Ekspozycja z powstrzymaniem reakcji”(z ang. Exposure and Response Prevention (ERP)). Inną techniką terapii poznawczo-behawioralnej, która jest niezwykle korzystna w leczeniu dzieci i nastolatków z OCD jest restrukturyzacja poznawcza. Rozwinięto również wariant ERP, który również okazał się bardzo efektowny w leczeniu symptomów „czystych obsesji”, często pojawiających się u dzieci i nastolatków z OCD. Ta metoda zwana „ekspozycją wyobrażeniową” polega na pisaniu krótkich historii opartych na dziecięcych obsesjach. Ekspozycja wyobrażeniowa stosowana wraz z ERP i restrukturyzacją poznawczą może znacznie zmniejszyć częstotliwość i ogrom symptomów u dzieci.
Trzeba zaznaczyć, że podczas gdy podstawowe leczenie dla dzieci i nastolatków z OCD i podobnymi zaburzeniami jest takie samo, jak w przypadku dorosłych, to OCD, które pojawiło się w dzieciństwie przejawia określone problemy związane z wiekiem, które komplikują terapię. Wiele dzieci i nastolatków z OCD jeszcze nie posiada takich umiejętności emocjonalnych i kognitywnych, by w pełni uporać się z irracjonalnymi obawami i zachowaniami kompulsywnymi. Tym samym mogą mieć trudności w identyfikowaniu i wyrażaniu swoich obaw i/lub tego dlaczego czują się zmuszeni postąpić w dany sposób. Również mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że ich obawy są wyolbrzymione i nierealistyczne. Co więcej dzieci z OCD mogą być niechętne, by omawiać te problemy z kimkolwiek, nawet ze swoimi rodzicami. Tym samym dzieci i nastolatki z OCD na myśl o omawianiu tych problemów z psychoterapeutą mogą odczuwać dyskomfort i strach. Często dzieci i nastolatki z OCD mają tzw. „magiczne myślenie” i wierzą, że ich obawy staną się rzeczywistością, jeśli powiedzą o nich terapeucie (lub komukolwiek). Inni mogą zaprzeczać symptomom lub chcą unikać mierzenia się z nimi mając nadzieję, że OCD zwalczy się samo. A niektóre dzieci, po prostu nie chcą walczyć się z OCD przez wstyd.
Biorąc pod uwagę te kwestie, ważnym jest, by dzieci i nastolatki z OCD były leczone przez terapeutów, którzy nie tylko specjalizują się w leczeniu OCD, ale również w leczeniu dzieci i nastolatków.
Przetłumaczył: Anna Pytko